การพัฒนาระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายในของสถานศึกษาขนาดเล็ก โดยใช้การบริหารจัดการแบบมุ่งคุณภาพทั้งองค์กร

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาขนาดเล็กและความต้องการด้านการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา 2) สร้างระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาขนาดเล็ก โดยใช้การบริหารจัดการแบบมุ่งคุณภาพทั้งองค์กร 3) ทดลองใช้ระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาขนาดเล็กโดยใช้การบริหารจัดการแบบมุ่งคุณภาพทั้งองค์กร และ 4) ประเมินระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาขนาดเล็กโดยใช้การบริหารจัดการแบบมุ่งคุณภาพทั้งองค์กร กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหาร คณะครู กรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครอง และตัวแทนชุมชน โรงเรียนบ้านกุดเลาะ จำนวน 24 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้ แบบสัมภาษณ์ และแบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูล ใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพปัญหาการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาขนาดเล็กโดยรวมทั้งหมดอยู่ในระดับน้อย ผลการศึกษาข้อมูลเชิงคุณภาพ พบว่า โรงเรียนขาดแคลนด้านงบประมาณสนับสนุนในการจัดการเรียนการสอน โรงเรียนประสบปัญหาครูไม่ครบชั้น ผู้ปกครอง ชุมชน ให้ความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาน้อย นโยบายของโรงเรียนไม่มีความต่อเนื่องเปลี่ยนแปลงบ่อยอันเนื่องมาจากการโยกย้ายของผู้บริหาร และโรงเรียนขาดกระบวนการวิจัย หรือนำกระบวนการใหม่ ๆ มาใช้ในการจัดการเรียนการสอนหรือพัฒนาคุณภาพการศึกษา 2. ระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาตามระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาขนาดเล็ก โดยใช้การบริหารจัดการแบบมุ่งคุณภาพทั้งองค์กร มีขั้นตอนการดำเนินงาน 7 ขั้น ประกอบด้วย 1) การจัดทีมงาน 2) การสร้างความตระหนัก ความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับ TQM 3) การวิเคราะห์สภาพปัจจุบันปัญหาของสถานศึกษา โดยใช้เทคนิค SWOT 4) การวางแผนพัฒนา 5) การพัฒนาคุณภาพการศึกษาตามแผนที่วางไว้ และตรวจสอบผลสำเร็จ 6) การประเมินและวิเคราะห์ความสำเร็จและความล้มเหลวของการดำเนินงาน และ 7) การสร้างแนวทางมาตรฐานในการดำเนินงานเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาอย่างต่อเนื่อง โดยการทำงานในแต่ละขั้นตอนจะเน้นการมีส่วนร่วมของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ผู้บริหาร ครู ผู้ปกครอง กรรมการสถานศึกษา และตัวแทนชุมชน ในการดำเนินการ โดยผลการพิจารณาคุณภาพของระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายในของสถานศึกษาขนาดเล็ก จากผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน พบว่า มีคุณภาพโดยรวมอยู่ในระดับมาก 3. ผลการดำเนินงานตามโครงการที่จัดขึ้นทั้ง 4 โครงการ ประสบความสำเร็จในการดำเนินงานตามเป้าหมายของโครงการที่ตั้งไว้ โดยความพึงพอใจของนักเรียนและผู้ปกครองที่มีต่อการดำเนินโครงการพัฒนาคุณภาพการศึกษา อันเกิดจากการดำเนินงานตามระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาขนาดเล็ก โดยใช้การบริหารจัดการแบบมุ่งคุณภาพทั้งองค์กร โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก 4. ผู้เข้าร่วมพัฒนามีเจตคติ ความรู้ความเข้าใจ และระดับการปฏิบัติด้านการประกันคุณภาพภายใน โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก