งานวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลกระทบจากการท่องเที่ยวต่อ
เศรษฐกิจชุมชนรอบปราสาทหินเขาพนมรุ้งและปราสาทหินเมืองตํ่า ตามกรอบ
แนวคิดการทวีคูณทางเศรษฐกิจ ของ Goeldner and Ritchie (2009) ว่าการท่อง
เที่ยวจะมีผลกระทบทั้งทางตรงและทางอ้อมต่อชุมชน เช่น การสร้างงาน และรายได้
โดยใช้แบบสอบถามเพื่อเก็บข้อมูลกับกลุ่มนักท่องเที่ยว จำนวน 396 คน และการ
สัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้างเชิงลึกกับกลุ่มผู้ประกอบการธุรกิจและพนักงานในธุรกิจ
ที่พักและธุรกิจอาหารและเครื่องดื่ม จำนวน 18 คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล
จากแบบสอบถาม คือ จำนวน ร้อยละ และค่าเฉลี่ย สำหรับการวิเคราะห์ข้อมูลจาก
การสัมภาษณ์ใช้วิธีการวิเคราะห์แบบแก่นสาระ และวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาพบ
ว่าการท่องเที่ยวของปราสาทหินเขาพนมรุ้งและปราสาทหินเมืองตํ่ามีผลกระทบทาง
เศรษฐกิจต่อชุมชนรอบปราสาทเหล่านี้ ทั้งทางตรงและทางอ้อม ทางตรง คือ กลุ่มผู้
ประกอบการธุรกิจที่พักและธุรกิจอาหารและเครื่องดื่มได้รับรายได้หลักจากการท่อง
เที่ยวโดยการใช้จ่ายของนักท่องเที่ยว มีการสร้างงาน สร้างรายได้ให้ชุมชน โดยมีการ
จ้างงานกับสมาชิกในชุมชน ทางอ้อมคือ การท่องเที่ยวส่งผลให้เกิดการกระจายรายได้
และการสร้างงานแก่คนในชุมชนในหลายระดับ เพราะนอกจากรายได้รายได้ที่
ผู้ประกอบการธุรกิจที่พักและธุรกิจร้านอาหารและเครื่องดื่ม ได้รับมีการนำไปเป็นค่า
จ้างแก่สมาชิกในชุมชนแล้ว ธุรกิจเหล่านี้ยังมีความต้องการสินค้าและบริการเพื่อใช้ในการดำเนินธุรกิจซึ่งไม่สามารถผลิตเองได้ จำเป็น
ต้องเพิ่งพาธุรกิจอื่นๆ เพื่อสนับสนุนการดำเนินงาน
ในการบริการ ส่งผลให้ธุรกิจอื่นๆ เกิดการจ้างงาน
ในธุรกิจของตนและซื้อสินค้าจากธุรกิจอื่นๆเพื่อมา
จำหน่ายแก่ธุรกิจที่พัก อาหารและเครื่องดื่มต่อไป
นอกจากนี้ในส่วนของลูกจ้างเองเมื่อได้รับเงินค่า
จ้างก็นำมาใช่จ่ายซื้อสินค้าเพื่อการอุปโภคและการ
บริโภคกับร้านค้าของคนในชุมชน ดังนั้นการใช้จ่าย
ของนักท่องเที่ยวสามารถสร้างงานและสร้างราย
ได้ให้กับชุมชน การมีรายได้จากการท่องเที่ยวนี้เอง
ก็ยังสามารถกระจายไปสู่ท้องถิ่นได้ด้วยการใช้จ่าย
ซื้อสินค้า อุปโภค บริโภค รวมถึงบริการในท้องถิ่น
ได้อีกมากมาย
The current study sought to explore
the economic impact of tourism on the
community located near Prasat Hin Khao
Phanom Rung and Prasat Hin Mueang Tam of
Buriram Province. The study used Goeldner
and Ritchie (2009)’s concept of ‘Economic
Multiplier’ which stresses that tourism has
direct and indirect effects on economic of
community at tourism destination, for
example, increase of employment and
income for community members. The
questionnaire survey was used to collect
quantitative data with a total of 396 tourists
and a semi structured in-depth interview was
also conducted with a total 18 participants
from accommodation, food and beverage
business owners and their employees. The
survey data was analyzed by percentage and
mean and the interview data was analyzed
by thematic and content analysis. The
study found that tourism of Prasat Hin
Khao Pranom Rung and Prasat Hin Mueang
Tam has direct and indirect effects on the
community near these places. The study
indicated that the tourists spent most
of their money on food, beverage and
accommodation respectively. Thus, the
owners of these businesses are considered
to have direct effect. Then these business
owners spent most of the revenue from the
business on employee wages and buying
goods and food from their local groceries
and farmers. These groceries and farmers
also received revenue from the employees
who received wages from their accommodation,
food and beverage business owners.
Subsequently, the employees, the local
grocery shops and the local farmers are
considered to have indirect effects from
the tourism. The study demonstrates how
the tourist spending on food, beverage and
accommodation can create jobs and provide
more income for the community members.
