Abstract:
วิจัยเล่มนี้ศึกษาเรื่องพลวัตของเรือนพื้นถิ่นไทยเขมรชุมชนสวายจีก ตำบลสวายจีก อำเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบริบทของชุมชน ความเชื่อ ลักษณะทางกายภาพวิเคราะห์รูปแบบและการเปลี่ยนแปลงของเรือนในชุมชนบ้านสวายจีกหมู่ 1, 2, 14 และหมู่ 17 มีเรือนตัวอย่างที่ศึกษาจำนวน 10 หลัง มีการดำเนินงานวิจัยคือ ศึกษาบริบทของชุมชน ประโยชน์ใช้สอยภายในเรือน รูปแบบและลักษณะทางสถาปัตยกรรม สำรวจรังวัด สัมภาษณ์บุคบลที่เกี่ยวข้องกับตัวเรือนถึงการเปลี่ยนแปลงจากอดีตถึงปัจจุบัน เพื่อนำมาวิเคราะห์หาสาเหตุและผลลัพธ์ที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลง จากการศึกษาพบว่าบ้านสวายจีกมีรูปแบบเรือนจำนวน 4 แบบ ได้แก่ เรือนจั่วเดี่ยว เรือนจั่วเดี่ยวมีชาน เรือนจั่วแฝด เรือนปั้นหยายกจั่ว สาเหตุที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของเรือนคือความต้องการที่เพิ่มขึ้นของเจ้าของเรือน รูปแบบของเรือนที่ไม่สอดคล้องกับการใช้ชีวิตในปัจจุบัน การผุผังของเรือน การเปลี่ยนแปลงที่เห็นได้ชัดเจนคือการต่อเติมพื้นที่ใช้สอยใต้ถุนเรือนและต่อเติมออกไปนอกตัวเรือน มีการเปลี่ยนแปลงของเรือนตั้งแต่การดีดเรือน ต่อเติมเรือน เปลี่ยนวัสดุมุงหลังคา เปลี่ยนตำแหน่งของบันได ผลการวิจัยทำให้ได้องค์ความรู้ที่จะช่วยให้เกิดความเข้าใจในบริบทของเรือนที่ปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมในพื้นที่และการใช้พื้นใช้สอยในเรือนที่ปรับเปลี่ยนไปตามผู้ใช้ในแต่ล่ะรุ่น รวมไปถึงจะเป็นข้อมูลอ้างอิงประวัติศาสตร์ทางสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นของชุมชน
