บทคัดย่อ การวิจัยนี้มีวัตถุปะสงค์หลัก 3 ประการ คือ (1) เพื่อเพิ่มผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชา ชีววิทยาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในหัวข้อ การถ่ายทอดทางพันธุกรรม ที่ใช้รูปแบบการ เรียนรู้แบบร่วมมือ (2) เพื่อพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 80/80 และ (3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ กลุ่ม ตัวอย่างที่ใช้เป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 39 คน ที่เลือกแบบเจาะจง จากโรงเรียน เขมราฐพิทยาคม จังหวัดอุบลราชธานี เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาประกอบด้วย (1) แบบทดสอบวัด ผลสัมฤทธิ์ก่อนและหลังการเรียนเรื่องการถ่ายทอดทางพันธุกรรม (2) แผนการจัดการเรียนรู้ ตามหลักการสอนแบบร่วมมือ จำนวน 5 แผน ซึ่งได้แก่ พันธุศาสตร์ของเมนเดล ความน่าจะเป็น และกฎการแยกยีน กฎการรวมกลุ่มกันของยีนอย่างอิสระ การผสมเพื่อทดสอบ และลักษณะ พันธุกรรมที่เป็นส่วนขยายกฎของเมนเดล (3) แบบวัดความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนการสอน แบบร่วมมือ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าความเบี่ยงเบน มาตรฐาน การเปรียบเทียบข้อมูลทางสถิติดำเนินการโดยใช้ t-test (dependent samples) ผลการศึกษาพบว่านักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น โดยประเมินจากค่าคะแนน สอบหลังการเรียนที่สูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) ค่าคะแนนสอบหลังการเรียนที่วัดได้ เฉลี่ยมีค่าร้อยละ 83.33 ในขณะที่ค่าคะแนนสอบก่อนการเรียนเฉลี่ยมีค่าร้อยละ 48.03 ประสิทธิภาพiของเครื่องมือที่วัดได้มีค่า 85.13/83.33 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่ตั้งไว้ (80/80) นักเรียนมีความ พึงพอใจต่อการเรียนการสอนแบบร่วมมือในระดับมาก โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับร้อย ละ 81.37