แนวทางจัดสภาพแวดล้อมและที่พักอาศัยที่เป็นมิตรส าหรับผู้สูงอายุ พื้นที่ในล าน้ าห้วยจรเข้มาก จังหวัดบุรีรัมย

Abstract

โครงการวิจัยแนวทางจัดสภาพแวดล้อมและที่พักอาศัยที่เป็นมิตรส าหรับผู้สูงอายุ พื้นที่ในล าน้ า ห้วยจรเข้มาก จังหวัดบุรีรัมย์ ผู้วิจัยได้รวบรวมข้อมูลของผู้สูงอายุ เลือกสุ่มกรณีศึกษาจ านวน 136 คน ตามพื้นที่ต้นน้ า กลางน้ า และปลายน้ าของล าน้ าห้วยจรเข้มาก ได้แก่ 1) บ้านบุขี้เหล็ก ต าบลแสลงพัน อ าเภอล าปลายมาศ 2) บ้านม่วงใต้ ต าบลบ้านบัว อ าเภอเมือง 3) บ้านหนองหัวลิง ต าบลอิสาณ อ าเภอเมือง และ 4) ชุมชนวัดอิสาณ เขตเทศบาลเมืองบุรีรัมย์ อ าเภอเมือง ใช้การสัมภาษณ์เจาะลึก และส ารวจสภาพที่อยู่อาศัยและสภาพแวดล้อมในชุมชน โดยมีวัตถุประสงค์การวิจัย 3 ประการ ได้แก่ 1) ศึกษาสภาพแวดล้อมของสถานที่สาธารณะในชุมชน 2) ศึกษาที่อยู่อาศัยของผู้สูงอายุและ 3) เสนอ แนวทางการจัดสภาพแวดล้อมและที่อยู่อาศัยที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุ ผู้วิจัยพบว่า ผู้สูงอายุส่วนใหญ่ มี บ้านพักอาศัยที่สร้างมานานกว่า 30 ปี กรรมสิทธิ์เป็นของผู้สูงอายุและสร้างบนที่ดินของตนเอง ส่วน ใหญ่เป็นบ้านเดี่ยว วัสดุครึ่งปูนครึ่งไม้จ านวนชั้นเดียวสัดส่วนใกล้เคียงกับบ้านสองชั้น ช่วงกลางวัน ผู้สูงอายุส่วนใหญ่ใช้เวลาอยู่กับพื้นที่เฉลียงหน้าบ้านหรือใต้ถุนบ้าน นอนตอนกลางคืนที่ชั้นล่างของบ้าน สภาพบ้านมีความสัมพันธ์กับสถานะทางเศรษฐกิจและสังคม แต่ยังคงมีบ้านของผู้สูงอายุจ านวน 2 คน ไม่มีไฟฟ้าใช้ จ านวน 4 คน ไม่มีห้องน้ าห้องส้วมใช้ ส่วนใหญ่ไม่มีการปรับปรุงสภาพเพื่อให้ผู้สูงอายุใช้ สอยได้สะดวก ปลอดภัย สอดคล้องกันทุกพื้นที่ โดยผู้สูงอายุส่วนใหญ่ไม่เรียกร้องให้มีการปรับปรุงบ้าน เพื่อให้ตนเองอยู่อย่างสะดวก ปลอดภัย แต่อาศัยความเคยชิน การปรับตัว และการระมัดระวังตัวเอง สภาพแวดล้อมในชุมชนยังไม่ได้รับการปรับปรุงเพื่อให้ผู้สูงอายุเท่าที่ควร วัดในชุมชนเป็นสถานที่ที่ ผู้สูงอายุเดินทางไปท ากิจกรรมแล้วเห็นว่ามีสภาพเสี่ยงต่อการหกล้มเนื่องจากพื้นลื่นท าให้เข้าใช้สอยไม่ สะดวก ไม่ปลอดภัย อุปสรรคส าคัญในการปรับปรุง คือ งบประมาณ ดังนั้น การปรับปรุงที่อยู่อาศัย ของผู้สูงอายุที่มีรายได้น้อยต้องอาศัยองค์กรทางสังคม เช่น องค์การปกครองส่วนท้องถิ่น ส านักงาน พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ องค์กรการกุศล ภาคเอกชนเข้ามาสนับสนุนด าเนินการเพื่อให้ เป็นที่พักอาศัยและสภาพแวดล้อมที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุ รวมทั้งอาศัยคนในชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมดูแล ผู้สูงอายุเพื่อก่อให้เกิดสุขภาวะที่ดีร่วมกัน