การพัฒนารูปแบบการจัดการความรู้ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมเพื่อการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษากระบวนการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษาที่มีประสิทธิภาพ 2) ศึกษากระบวนการจัดการความรู้ด้านการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษาของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และ 3) พัฒนารูปแบบการจัดการความรู้ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมเพื่อการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษา ของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ขั้นตอนการวิจัยมี 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การศึกษา วิเคราะห์ สังเคราะห์ข้อมูลเบื้องต้น เพื่อให้ได้กรอบแนวคิดของการวิจัย การศึกษาดูงานโรงเรียนต้นแบบการจัดการความรู้และโรงเรียนต้นแบบการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษา และร่างรูปแบบ ระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบการจัดการความรู้ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติแบบมีส่วนร่วม เพื่อการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษา ของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และระยะที่ 3 การรับรองรูปแบบการจัดการความรู้ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม เพื่อการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษา กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ โรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็ก โรงเรียนประถมศึกษาขนาดกลาง และโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 3 จำนวน 3 โรงเรียน ผู้ให้ข้อมูลประกอบด้วยผู้บริหาร จำนวน 3 คน ครูทีมการจัดการความรู้ จำนวน 9 คน กรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 3 คน การเก็บรวบรวมข้อมูลใช้การวิเคราะห์เอกสาร การสังกัดและการสัมภาษณ์เชิงลึก และการสังเกตแบบมีส่วนร่วม ผลการวิจัยพบว่า 1. กระบวนการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษาที่มีประสิทธิภาพ ประกอบด้วยภารกิจ ดังนี้ 1) การเตรียมความพร้อม 2) การจัดทำหลักสูตรสถานศึกษา 3)การวางแผนดำเนินการใช้หลักสูตร 4) การใช้หลักสูตรสถานศึกษา 5)การนิเทศ กำกับ ติดตาม ประเมินผล 6)การประกันคุณภาพภายใน และ 7) การวิจัยและติดตามผลการใช้หลักสูตร 2. กระบวนการจัดความรู้ด้านการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษาของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มี 5 กระบวนการ ประกอบด้วย 1) การกำหนดเป้าหมายและบ่งชี้ความรู้ 2) การสร้างและแสวงหาความรู้ 3)การแบ่งปันแลกเปลี่ยนความรู้ 4)การจัดเก็บความรู้ 5) การเรียนรู้ 3. รูปแบบการจัดการความรู้ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมเพื่อการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มี 5 องค์ประกอบ คือ 1) หลักการ 2)วัตถุประสงค์ 3) ขั้นตอนการดำเนินงาน 4) ระบบสนับสนุน และ 5) การนำรูปแบบไปใช้ ประสิทธิผลของรูปแบบการจัดการความรู้ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติแบบมีส่วนร่วมเพื่อการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษามีความเหมาะสม มีความถูกต้อง และมีความเป็นไปได้ของการนำไปใช้ ผู้มีสาวนเกี่ยวข้องมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการจัดการความรู้ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการมีส่วนร่วมเพื่อการบริหารจัดการหลักสูตรสถานศึกษา ของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน