วัตถุประสงค์หลักของการวิจัยนี้เพื่อศึกษาการเกิดลวดลายของผ้ามัดหม่ีท่ีใช้เทคนิคการค้นแบบหมี่ลวด และใช้การแปลงเมทริกซ์อธิบายการเกิดลายรวมถึงนําแนวความคิดมาประยุกต์ใช้กับการสร้างโปรแกรมจําลองลาย ผ้าผลการศึกษาพบว่า การเกิดลวดลายของไหมมัดหมี่เกิดจากกระบวนการค้นหมี่และกระบวนการมัดย้อมเส้นด้าย ก่อนทอซึ่งมีความสัมพันธ์กัน สําหรับการค้นหมี่แบบหมี่ลวดสามารถอธิบายโดยใช้การแปลงเมทริกซ์ 2 ขั้นตอน คือ 1) การแปลงเมทริกซ์ เพื่อสะท้อนลายอันเนื่องมาจากการค้นหมี่แบบไป-กลับโดยส่งผลให้ลายมีความ สมมาตรบนแกน x และ 2) การแปลงเมทริกซ์เพื่อซ้ำลาย สําหรับการมัดย้อมน้ัน เกิดจากการขยายแม่ลายโดย การแปลงทางเรขาคณิต 2 แบบ คือ แบบสะท้อน และแบบเลื่อนแกนทางขนาน นอกจากน้ีเมื่อนําแนวความคิดไป พัฒนาเป็นโปรแกรมจําลองลายผ้าเปรียบเทียบกับการทอจริงจาก 3 หมู่บ้าน พบว่าการเลื่อนตัวของแม่ลาย ตรงกัน
The main purpose of this research is to understanding “Mee Laud” technique in Mudmee (Ikat) pattern and to explain the formation of pattern using matrix transformation. Moreover, the result is applied to computer programming. The results indicate that the formation of pattern is explained by the relation of binding phase and tie-dyeing. For algorithm of binding phase, the first process is to use matrix transformation for reflection of motif which gives a symmetric pattern on x-axis. The other process is to use matrix transformation for repetition of motif. For tie-dyeing, the motif is used a reflection or a translation in geometric transformation. Finally, the result of computer programming compare with cloth experiment of three weaving villages is coordinate motif translation.
