การจัดทำแผนที่สุขภาพด้านจิตใจผู้สูงอายุในเขตพื้นที่ตำบลโคกขมิ้น อำเภอพลับพลาชัย จังหวัดบุรีรัมย์ มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อสร้างแผนที่แสดงถึงสถานการณ์ด้านสุขภาพด้านจิตใจผู้สูงอายุรายบุคคล โดยใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ จากการศึกษาสภาพปัญหาและวิเคราะห์ปัจจัยเสี่ยง รวมทั้งศึกษาหาตำแหน่งที่อยู่อาศัยของผู้สูงอายุ และจัดทำฐานข้อมูลของผู้สูงอายุที่มีสุขภาพด้านจิตใจปกติและผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคซึมเศร้า ประชากรที่ใช้วิจัยครั้งนี้ คือ ผู้สูงอายุในเขตตำบลโคกขมิ้น อำเภอพลับพลาชัย จังหวัดบุรีรัมย์ รวมประชากร 290 คน สำหรับเครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาและรวบรวมข้อมูล คือแบบสอบถามแบบมีโครงสร้าง แบบวัดความซึมเศร้าในผู้สูงอายุของไทย ของกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข ส่วนเครื่องมือที่ใช้รวบรวมข้อมูลเชิงพื้นที่ คือ แอพพลิเคชันบอกพิกัดตำแหน่งดาวเทียมและแผนที่ดาวเทียม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ประกอบด้วยสถิติพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ และค่าเฉลี่ย จัดทำฐานข้อมูลและแผนที่โดยใช้ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์
ผลการศึกษาจากแบบสอบถามผู้สูงอายุเมื่อนำมาวิเคราะห์และจัดระดับความรุนแรงตามช่วงคะแนน แบ่งเป็น 4 ระดับ คือ ผู้สูงอายุปกติ ผู้สูงอายุมีความเศร้าเล็กน้อย ผู้สูงอายุมีความเศร้าปานกลาง และผู้สูงอายุมีความเศร้ารุนแรง ส่วนใหญ่ผู้สูงอายุจะอยู่ในระดับปกติ จำนวน 266 คน รองลงมาคือ มีความเศร้าเล็กน้อย จำนวน 11 คน ผู้มีความเศร้าปานกลาง จำนวน 10 คน และผู้มีความเศร้ารุนแรง จำนวน 3 คน ตามลำดับ การจัดลำดับความสำคัญของปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดโรคซึมเศร้าด้วยอัลกอริทึมของการทำเหมืองข้อมูลด้วยโปรแกรม weka พบว่า ปัจจัยในเรื่องของประเภทเงินออม และประวัติการโดนทำร้ายร่างกายของผู้สูงอายุ ส่งผลต่อการป่วยเป็นโรคซึมเศร้าในผู้สูงอายุ ในเขตพื้นที่ตำบลโคกขมิ้น อำเภอพลับพลาชัย จังหวัดบุรีรัมย์ มากที่สุด จากแผนที่สุขภาพด้านจิตใจดังกล่าวรวมกับสภาพปัญหาและปัจจัยเสี่ยงของผู้สูงอายุ สามารถนำมาวางแผนการรักษาพยาบาลและแนวทางการติดตามผู้สูงอายุที่มีปัญหาด้านภาวะซึมเศร้าให้มีประสิทธิภาพต่อไป
The aim of this research is to prepare Map of Mental Health Status among the Elder Persons in Khok Khamin Sub District, Phlapphlachai District, Buriram Province by using Geographic Information Systems (GIS). This map will assist positioning the elder’s resident sorted by the level of mental health status. The GIS database of the hypertensive patients has been developed on the basis of problem condition tracking and risk factors analysis of elder. The population of this research is 290 elder who have resided in Khok Khamin Sub District, Phlapphlachai District, Buriram Province. The structured questionnaire on Thai Geriatric Depression Scale: TGDS for the elder, maps and geographic positioning system (GPS) device are used for data collection. Statistics used for data analysis are descriptive statistics concluding frequencies, percentages and mean.
The results after analysis and rank geriatric depression scale from questionnaire divide into 4 groups are normal elder, minimal depression elder, mild-moderate depression elder and severe depression elder. A majority of elder (266 elders) is normal elder, followed by minimal depression elder (11 elders), mild-moderate depression (10 elders) and severe depression elder (3 elders), respectively. The ordering factor to depression with data mining algorithm on weka program found that saving money factor and assault history of elder has affect to depression in Khok Khamin Sub District, Phlapphlachai District, Buriram Province. The results of this research will benefit in determining a guideline for treatments and follow up on the elder patients.
