บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการบริหารกิจการคณะสงฆ์ในจังหวัดชุมพร เพื่อ ศึกษาเปรียบเทียบการบริหารกิจการคณะสงฆ์ของเจ้าอาวาสในจังหวัดชุมพร และเพื่อศึกษาแนวทาง ในการพัฒนาการบริหารกิจการคณะสงฆ์ของเจ้าอาวาสในจังหวัดชุมพร จ าแนกตาม อายุ พรรษา วุฒิ การศึกษา ระยะเวลาด ารงต าแหน่งเจ้าอาวาส และวัดสังกัดอยู่ในคณะสงฆ์แต่ละอ าเภอ ประชากรที่ใช้ ในการวิจัย ได้แก่ เจ้าอาวาสในจังหวัดชุมพร จ านวน 145 รูป เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลเป็น แบบสอบถามมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ค่าสถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่า เบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมติฐานโดยการใช้ทดสอบค่าเอฟ (F-test) ผลการวิจัยพบว่า การบริหารกิจการคณะสงฆ์ สังกัดมหานิกาย เจ้าอาวาสในจังหวัดชุมพร ภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายด้านพบว่า ด้านการศาสนศึกษา มีค่าเฉลี่ยสูงสุด รองลงมา คือ ด้านการสาธารณูปการ ด้านการปกครอง ด้านการสาธารณสงเคราะห์ ด้านการเผยแผ่ พระพุทธศาสนา และ ด้านการศึกษาสงเคราะห์ มีค่าเฉลี่ยต่ าสุด ผลการเปรียบเทียบ จ าแนกตาม อายุ พรรษา วุฒิการศึกษา ระยะเวลาด ารงต าแหน่งเจ้าอาวาส และวัดสังกัดอยู่ในคณะสงฆ์แต่ละ อ าเภอ ทั้งภาพรวมและรายด้าน พบว่า ไม่แตกต่างกัน อย่างมีนัยส าคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 แนวทางการพัฒนาการบริหารกิจการของคณะสงฆ์ พบว่า ด้านการปกครอง เจ้าอาวาส ต้องมีความเข้าใจหน้าที่ของตนเอง และมีแบบแผนในการดูแลภิกษุ-สามเณรให้ปฏิบัติได้ถูกต้อง ด้านการศาสนศึกษา ควรจัดการศึกษาให้พระภิกษุ-สามเณร มีความรู้ทั้งในส่วนพระปริยัติธรรมแผนก ธรรม-บาลี และปริยัติสามัญ ด้านการศึกษาสงเคราะห์ ควรส่งเสริมการศึกษาส าหรับเยาวชนและ ประชาชนทั่วไป ด้านการเผยแผ่พระพุทธศาสนา ควรส่งเสริมภิกษุ สามเณร ให้มีความสามารถใน การเผยแผ่ การจัดปฏิบัติธรรม ด้านการสาธารณูปการ ควรปรับภูมิทัศน์วัดให้มีความร่มรื่น สวยงาม สร้างเสนาสนะเท่าที่จ าเป็นให้มีความคุ้มค่าในการใช้สอย ด้านการสาธารณสงเคราะห์ ควรมีส่วน ร่วมในกิจกรรมสาธารณประโยชน์ เช่น การสร้างถนน สร้างโรงพยาบาล ดูแลพระภิกษุผู้เจ็บไข้ น า สิ่งของช่วยเหลือผู้ประสบภัย