บทคัดย่อ การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประเด็นปัญหาการบริหารจัดการโครงการธนาคาร หมู่บ้าน 2) ศึกษารูปแบบการบริหารจัดการโครงการธนาคารหมู่บ้าน และ 3) ศึกษาแนวทางการ บริหารจัดการโครงการธนาคารหมู่บ้าน ซึ่งเก็บรวบรวมข้อมูลจากคณะกรรมการธนาคารหมู่บ้านโคก ล่ามก้าวหน้าจ านวน 12 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม และ การสังเกต ผลการวิจัยพบว่า 1) ปัญหาในการบริหารจัดการธนาคารหมู่บ้านมี 2 ด้าน ดังนี้ 1.1) ด้าน การบริหารจัดการธนาคารหมู่บ้าน พบว่า คณะกรรมการยังขาดความรู้ความเข้าใจด้านเทคโนโลยีและ สมาชิกมาไม่ตรงเวลาท าให้การด าเนินงานของคณะกรรมการล่าช้า และ 1.2) ด้านสมาชิก พบว่า สมาชิกต้องการกู้เงินจ านวนมาก และการเสนอแต่งตั้งกรรมการชุดใหม่ส่วนใหญ่สมาชิกไม่มีใครอยาก เป็นกรรมการ 2) รูปแบบการบริหารจัดการธนาคารหมู่บ้านโคกล่ามก้าวหน้า มีดังนี้ 2.1) การสร้าง จิตส านึกและกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน 2.2) การเลือกสรรคนดีเป็นกรรมการ 2.3) จัดท าระเบียบ ข้อบังคับ 2.4) การจัดตั้งธนาคารหมู่บ้านจะท าระเบียบข้อบังคับ หลักเกณฑ์ และวิธีการบริหารจัดการ ธนาคารหมู่บ้าน 2.5) การออมเงินจากสมาชิกเพื่อปล่อยเงินกู้ 2.6) รับช าระเงินต้นพร้อมดอกเบี้ยแล้ว น าส่งธนาคาร และ 2.7) ณ วันสิ้นปีคณะกรรมการจะน าก าไรมาจัดสรร และ 3) แนวทางในการ บริหารจัดการ มีดังนี้ 3.1) การให้มีผู้เชี่ยวชาญด้านโปรแกรมทางบัญชีมาสอนให้แก่คณะกรรมการ 3.2) ผู้น าชุมชนควรมีการแบ่งหน้าที่การด าเนินงานให้เหมาะสมกับความถนัดของแต่ละบุคคล 3.3) ควรมีการเปลี่ยนแปลงคณะกรรมการเมื่อครบวาระ 2 ปี 3.4) มีการเข้าร่วมประชุมกับหน่วยงานที่ เกี่ยวข้อง โดยการศึกษาแนวทางการบริหารจัดการจากองค์กรอื่น 3.5) การจัดการมีส่วนร่วมในองค์กร และ 3.6) ควรมีการสร้างผลงานให้ประจักษ์