การนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติของสถานศึกษาในอำเภอโนนสุวรรณ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาบุรีรัมย์ เขต 3

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมาย เพื่อ 1) ศึกษาการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติ ของสถานศึกษาของผู้บริหารในด้านการบริหารจัดการและการพัฒนาบุคคลากรและการปฏิบัติของครูในด้านหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอนและด้านการพัฒนาผู้เรียนในอำเภอโนนสุวรรณ 2) เพื่อศึกษาแนวทางในการดำเนินงานและพัฒนาการปฏิบัติงานตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติของผู้บริหารในอำเภอโนนสุวรรณ การศึกษาครั้งนี้ศึกษาจากกลุ่มประชากร ได้แก่ ผู้บริหารและครูในอำเภอโนนสุวรรณ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาบุรีรัมย์ เขต 3 ในปีการศึกษา 2551 กลุ่มตัวอย่างได้แก่ผู้บริหารจำนวน 20 คน ครูผู้สอนจำนวน 163 คน ได้จากการสุ่มแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล เป็นแบบสอบถาม 2 ชุด ที่ใช้สอบถามผู้บริหาร ที่มีค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามทั้งฉบับเท่ากับ .9188 แบบสอบถามที่ใช้สอบถามครู ที่มีค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามทั้งฉบับเท่ากับ .9276 และแบบสัมภาษณ์ผู้บริหารแบบมีโครงสร้าง สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติของผู้บริหารโดยภาพรวมมีการปฏิบัติอยู่ในระดับมากและเมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านการบริหารจัดการ และด้านการพัฒนาบุคลากร มีการปฏิบัติอยู่ในระดับมาก และในส่วนการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติของสถานศึกษาของครู ด้านหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอน และด้านกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน โดยรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน มีการปฏิบัติอยู่ในระดับมาก ด้านหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอนมีการปฏิบัติอยู่ในระดับปานกลาง 2. แนวทางในการปฏิบัติงานของผู้บริหารที่ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มีดังนี้ 2.1 ด้านการบริหารจัดการ พบว่า โรงเรียนมีการกำหนดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในแผนยุทธศาสตร์และมีการนำมาบรรจุไว้ในแผนปฏิบัติงานประจำปีของโรงเรียนมีโครงการพัฒนาบุคลากรทั้งครู และนักเรียน เพื่อสร้างความตระหนัก ความรู้ ความเข้าใจ ในหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ส่งเสริมความรู้ครูจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้เป็นส่วนหนึ่งของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยเน้นในกลุ่มสาระสังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม กลุ่มสาระงานอาชีพและเทคโนโลยี การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้ภูมิปัญญาในท้องถิ่น ผู้ปกครอง องค์ปกครองส่วนท้องถิ่น และชุมชนให้การสนับสนุนด้านปัจจัยต่าง ๆ เช่น งบประมาณ วิทยากรที่เป็นปราชญ์ชาวบ้านเพื่อให้ความรู้แก่ผู้เรียน 2.2 ด้านหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอน พบว่า โรงเรียนมีการจัดทำหลัดสูตรเพิ่มเติมในกลุ่มสาระสังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม กลุ่มสาระงานอาชีพและเทคโนโลยี เน้นให้ครูใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นมาเป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมการเรียนรู้ ส่งเสริมนักเรียนใช้วัสดุ ที่มีในท้องถิ่นนำมาใช้ในการทำกิจกรรม ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีส่วนร่วม ในการออกแบบการเรียนรู้ ที่มุ่งเน้นการอนุรักษ์ท้องถิ่นตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงร่วมกับครู ผู้เรียนมีการเผยแพร่ผลงานที่ตนเองทำแก่ชุมชนให้รับทราบโดยการเผยแพร่ความรู้ทางการจัดนิทรรศการให้ชุมชนรับรู้ช่วงสิ้นปีการศึกษา 2.3 ด้านกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน พบว่าโดรงเรียนมีการจัดทำระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนตามนโยบายของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ มีการปลูกฝังการปกครองระบอบประชาธิปไตย สร้างระเบียบวินัย คุณธรรม จริยธรรม โดยผ่านกิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี และกิจกรรมชุมนุม มีการร่วมสืบสานประเพณีท้องถิ่นในระดับอำเภอในการร่วมกิจกรรมสืบสานวัฒนธรรม การประกวดผลผลิตทางการเกษตร และผลิตภัณฑ์ของชุมชน โรงเรียนมีการส่งผลงานนักเรียนเข้าประกวดจนได้รับรางวัลในการปฏิบัติกิจกรรมด้านคุณธรรม 2.4 ด้านการพัฒนาบุคลากร พบว่า โรงเรียนสร้างความตระหนัก ความรู้ ความเข้าใจ ในหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยส่งครูเข้ารับการอบรม ขยายผลการอบรมให้เพื่อนสมาชิกรับทราบ ส่งเสริมครูและผู้เรียนทำงานเป็นทีม ส่งเสริมการศึกษาดูงาน จัดหาเอกสารสิ่งพิมพ์ที่เกี่ยวข้องกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อการศึกษาด้วยตนเองของครูและผู้เรียน ส่งเสริมการจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้บูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงโดยเฉพาะในกลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม และกลุ่มสาระงานอาชีพและเทคโนโลยี