การวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อศึกษาและเปรียบเทียบสภาพภาวะผู้นำทาง วิชาการของผู้บริหารโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาบุรีรัมย์ เขต 2 อำเภอประโคน ชัย จำแนกตามสถานภาพตำแหน่ง ประสบการณ์ในการปฏิบัติงาน และขนาดของโรงเรียนที่ ปฏิบัติงานโดยประเมินใน 3 ด้าน คือ ด้านการพัฒนาหลักสูตร ด้านการจัดการเรียนการสอน และด้านการนิเทศภายในโรงเรียน กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วย ครูวิชาการจำนวน 84 คน และ ครูผู้สอนจำนวน 285 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถาม มีค่าความ เชื่อมั่น .9794 การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การ ทดสอบสมมติฐานใช้ t-test แบบ Independent และการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว (One-Way ANOVA) ผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารโรงเรียน โดยรวมและรายด้านมีการปฏิบัติ อยู่ในระดับมาก 2. สภาพภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารโรงเรียน จำแนกตามสถานภาพ ตำแหน่ง พบว่าโดยรวมมีการปฏิบัติไม่แตกต่างกันและเมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่ามีด้าน การจัดการเรียนการสอนเท่านั้นที่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 3. สภาพภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารโรงเรียน จำแนกตามประสบการณ์ใน การปฏิบัติงาน พบว่า โดยรวมและรายด้านมีการปฏิบัติไม่แตกต่างกัน 4. สภาพภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารโรงเรียน จำแนกตามขนาดของ โรงเรียน พบว่าโดยรวมมีการปฏิบัติแตกต่างกัน และเมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านการ พัฒนาหลักสูตรและ ด้านการนิเทศภายในโรงเรียน มีการปฏิบัติแตกต่างกัน โดยที่โรงเรียน ขนาดเล็กมีสภาพภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารมากกว่าโรงเรียนขนาดใหญ่ ส่วนด้านการ จัดการเรียนการสอน โรงเรียนขนาดเล็กมีการปฏิบัติแตกต่างกับโรงเรียนขนาดกลางและโรงเรียน ขนาดใหญ่ โดยที่โรงเรียนขนาดเล็กมีสภาพภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารมากกว่าโรงเรียน ขนาดกลางและโรงเรียนขนาดใหญ่ตามลำดับ 5. ผู้ตอบแบบสอบถามได้ให้ข้อเสนอแนะแนวทางในการปฏิบัติที่สำคัญว่า ผู้บริหารและครูควรศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับการพัฒนาหลักสูตรอย่างสม่ำเสมอ ควรมีการวาง แผนการนิเทศการจัดการเรียนการสอนของครูอย่างเป็นระบบ ตลอดจนต้องส่งเสริมให้ครูจัดการ เรียนการสอนโดยวิธีการที่หลากหลาย และมีการวางแผน กำหนดเกณฑ์ จัดตารางการนิเทศ ภายในอย่างมีระบบ และปฏิบัติการนิเทศภายในอย่างจริงจัง