การพัฒนาระบบตลาดธุรกิจชุมชนในจังหวัดบุรีรัมย์ โดยใช้ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อ 1) เพื่อศึกษาการจัดทำยุทธศาสตร์และแผนปฏิบัติการในการพัฒนาระบบตลาดธุรกิจชุมชน 2) เพื่อพัฒนาระบบตลาดธุรกิจชุมชนโดยใช้ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ 3) เพื่อจัดทำคู่มือการใช้ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์เพื่อพัฒนาธุรกิจชุมชน 4) เพื่อจัดกระบวนการเรียนรู้ด้านการตลาดพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ ระหว่างเครือข่ายธุรกิจชุมชนสู่ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ 5) เพื่อประเมินผลการพัฒนาระบบตลาดและการจัดกระบวนการเรียนรู้ ผู้วิจัยศึกษากลุ่มตัวอย่างจากประชากร จำนวน 297 คน ประชากรในการศึกษาครั้งนี้ คือ กลุ่มสหกรณ์การเกษตรแปรรูปอาหารบ้านสายตรีสี่ใต้ จำกัด จำนวน 81 คน กลุ่มสหกรณ์การเกษตรแปรรูปอาหารบ้านเกตุเหนือ จำนวน 52 คน กลุ่มผลิตภัณฑ์ขากไม้บ้านหนองโจรง จำนวน 119 คน ภาคีที่เกี่ยวข้อง จำนวน 30 คน กลุ่มเครือข่ายการเรียนรู้ธุรกิจชุมชน จำนวน 15 คน กลุ่มตัวอย่างได้มาโดยวิธีการสุ่มแบบกำหนดโควตา (Quota Sampling) เพื่อร่วมกันจัดเก็บรวบรวมข้อมูลมาจัดทำยุทธศาสตร์และแผนปฏิบัติการกลุ่มธุรกิจชุมชน และวิธีสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เพื่อจัดกระบวนการเรียนรู้ จำนวน 30 คน ผลการวิจัย พบว่า ยุทธศาสตร์ของกลุ่มธุรกิจชุมชนกลุ่มตัวอย่าง มีกรอบยุทธศาสตร์ 5 ยุทธศาสตร์ 1) ส่งเสริมด้านการบริหารจัดการกลุ่ม และ เชื่อมโยงเครือข่าย มีโครงการ / กิจกรรม ได้แก่ ประชุมสมาชิก ฝึกอบรมด้านการบริหารจัดการองค์กรและเชื่อโยงเครือข่ายศึกษาดูงาน จัดฝึกอบรมด้านบัญชี การเงินและพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ 2) การจัดหาวัตถุดิบและพัฒนาเครื่องมือ โครงการ / กิจกรรม ได้แก่ โครงการจัดหาเครื่องมือพร้อมการจัดทำทะเบียนโครงการจัดเวทีเพื่อจัดหาวัตถุดิบ โครงการปลูกไม้ทดแทน 3) ส่งเสริมผลิตภัณฑ์ให้มีมาตรฐานและเอกลักษณ์ โครงการ / กิจกรรม ได้แก่ โครงการจัดทำเครื่องหมายการค้า โครงการควบคุมมาตรฐานการผลิต โครงการประชาสัมพันธ์ คู่มือผลิตภัณฑ์ เอกสารเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ สร้างผลิตภัณฑ์จำลองขนาดใหญ่ 4) ส่งเสริมการพัฒนาด้านการตลาดโครงการ / กิจกรรม ได้แก่ โครงการสร้างศูนย์จำหน่ายผลิตภัณฑ์ โครงการสู่ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ โครงการจัดทำเส้นทางการตลาดผลิตภัณฑ์จากไม้ โครงการผลิตภัณฑ์ไม้สัญจร 5) จัดหาเงินทุนหมุนเวียน จัดหาเงินทุน โครงการ / กิจกรรม ได้แก่ ติดต่อประสานงานแหล่งเงินทุน หลังจากการฝึกอบรมสมาชิกกลุ่มธุรกิจชุมชน ได้กำหนดรหัสสินค้าดังนี้ หัตกรรมจากไม้บ้านหนองโจรง ตำบลหนองบอน อ.ประโคนชัย มีรหัสสินค้า 4 ประเภท กลุ่มสหกรณ์การเกษตรแปรรูปอาหารบ้าน สายตรีสี่ใต้ จำกัด มีรหัสสินค้า 1 ประเภท กลุ่มสหกรณ์การเกษตรแปรรูปอาหารบ้านเกตุเหนือ จำกัด มีรหัสสินค้า 2 ประเภท กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิตอำเภอละหานทรายมีรหัสสินค้า 8 ประเภท ศูนย์หัตกรรมพื้นบ้านนาโพธิ์ มีรหัสสินค้า 11 ประเภท และกลุ่มสมุนไพรวัดบ้านบัว มีรหัสสินค้า 2 ประเภท การศึกษาเปรียบเทียบผลการพัฒนาระบบการตลาดธุรกิจชุมชนจังหวัดบุรีรัมย์ โดยใช้ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ โดยเปรียบเทียบก่อนและหลังการฝึกอบรม พบว่า ด้านความรู้ความเข้าใจการฝึกอบรมโครงการพัฒนาระบบการตลาดธุรกิจชุมชนในจังหวัดบุรีรัมย์ โดยใช้ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.01) และมีทิศทางเดียวกัน ด้านทัศนคติที่มีต่อการพัฒนาระบบการตลาดของธุรกิจชุมชนในจังหวัดบุรีรัมย์ โดยใช้ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P > 0.05) ด้านทัศนคติที่มีผลต่อปัจจัยความสำเร็จของการพัฒนาธุรกิจชุมชนในจังหวัดบุรีรัมย์ โดยใช้ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.01) และมีทิศทางเดียวกัน การนำความรู้ในระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ไปใช้ในชีวิตประจำวันในจังหวัดบุรีรัมย์ มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.01) มีจำนวน 4 ข้อ ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P > 0.05) ข้อเสนอแนะในการนำไปใช้ การพัฒนาระบบตลาดอิเล็กทรอนิกส์ชุมชนโดยใช้ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ หน่วยงานภาครัฐควรจัดให้มีการพัฒนากระบวนการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง ทั้งด้านการฝึกอบรม สัมมนา ศึกษาดูงาน เพื่อให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ในการพัฒนารูปแบบและมาตรฐานผลิตภัณฑ์ให้มีคุณภาพสูงสู่ระดับสากลและควรมีการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์โดยการสนับสนุนให้กลุ่มธุรกิจชุมชนและผู้รับซื้อได้รับการศึกษา ฝึกอบรม เพื่อให้มีความรู้ทักษะ ความชำนาญในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ และสามารถแสวงประโยชน์จากพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ในด้านสาธารณูปโภคทางโทรคมนาคมและเทคโนโลยีสารสนเทศการเปิดเสรีโทรคมนาคมจะช่วยลดอัตราค่าบริการและเป็นปัจจัยสำคัญที่สนับสนุนให้พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์แพร่หลายมากขึ้น สนับสนุนให้มีการพัฒนาเทคโนโลยีที่มีประสิทธิภาพและเป็นการเปิดโอกาสให้ธุรกิจชุมชนสามารถจำหน่ายผลิตภัณฑ์ในระบบอิเล็กทรอนิกส์ได้ควรปลูกฝังค่านิยมให้กลุ่มธุรกิจชุมชนรู้จักการรับส่งข้อมูลโดยใช้ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาธุรกิจชุมชน การวิจัยรัฐควรส่งเสริมสนับสนุนให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาธุรกิจชุมชนอย่างเป็นรูปธรรมเนื่องจากเป็นหน่วยงานที่ใกล้ชิดกับชุมชนมีบุคลากรและอุปกรณ์ ส่งเสริมให้กลุ่มธุรกิจชุมชน เห็นความสำคัญของการใช้ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ ต่อการเชื่อมโยงเครือข่ายอื่น ๆ ควรจัดให้มีการสรุปผลการดำเนินงานการใช้ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ของกลุ่มธุรกิจชุมชน เพื่อเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ผลงานและเพื่อใช้ประกอบการวางแผนการดำเนินงานอย่างเป็นรูปธรรมและต่อเนื่อง สามารถจัดจำหน่ายในระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ได้โดยการนำผลิตภัณฑ์จำหน่ายในเว็บของหน่วยงานต่าง ๆ ภายจังหวัด ข้อเสนอแนะเพื่อการวิจัยต่อไป ควรมีการศึกษาเกี่ยวกับการพัฒนาระบบการตลาดของธุรกิจชุมชน โดยชะระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ในเขตพื้นที่อื่น ซึ่งมีบริบทชุมชนและศักยภาพที่แตกต่างกันออกไป การศึกษาเกี่ยวกับผลกระทบที่มีผลต่อการศึกษาด้านการเรียนรู้ระบบการตลาดโดยใช้ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ การศึกษาอย่างต่อเนื่อง เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อความก้าวหน้าและความยั่งยืนของธุรกิจของสมาชิกภายหลังจากที่ทำธุรกิจชุมชนโดยใช้พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์มาแล้วช่วงระยะเวลาหนึ่ง ว่ามีการเปลี่ยนแปลงอย่างไรบ้าง เพื่อสร้างความเชื่อมั่นทำให้สมาชิกเห็นความสำคัญในการดำเนินธรกิจพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ ควรศึกษารูปแบบการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของธุรกิจชุมชนเพื่อสู่ระดับสากลในตลาดพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ ศึกาปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินงานระบบพาณิชย์อิเล็กรอนิกส์