ปัญหาและแนวทางแก้ปัญหาในการนำแผนปฏิบัติการประจำปีไปใช้ในกระบวนการบริหารตามทัศนะของผู้อำนวยการโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาบุรีรัมย์ เขต 3

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีความมุ่งหมายเพื่อศึกษาและเปรียบเทียบปัญหาและแนวทางแก้ปัญหาในการนำแผนปฏิบัติการประจำปีไปใช้ในกระบวนการบริหารตามทัศนะของผู้อำนวยการโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาจังหวัดบุรีรัมย์ เขต 3 จำแนกตามประสบการในการปฏิบัติงานในตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียน วุฒิการศึกษา และระดับช่วงชั้นของโรงเรียนที่ผู้อำนวยการโรงเรียนปฏิบัติงาน ตามกรอบแนวคิด 4 ขั้นคือ ขั้นการศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหาและความต้องการขั้นการจัดทำแผน ขั้นการปฏิบัติตามแผน และขั้นติดตามประเมินผล กลุ่มตัวอย่างประกอบไปด้วย 2 กลุ่มคือ กลุ่มตัวอย่างที่ตอบแบบสอบถาม ได้แก่ ผู้อำนวยการโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาบุรีรัมย์ เขต 3 จำนวน 148 คน ได้จากการสุ่มแบบชั้นภูมิ ส่วนกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการสัมภาษณ์ ได้แก่ ผู้อำนวยการโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาบุรีรัมย์ เขต 3 จำนวน 15 คน ซึ่งได้จากการสุ่มแบบจงใจ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลมี 2 ประเภทคือ แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์โดยแบบสอบถามมีค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 1.969 - 6.178 และมีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ .9670 ในการวิเคราะห์ข้อมูลกรณีการสัมภาษณ์ใช้การวิเคราะห์โดยวิธีอุปมาน ส่วนข้อมูลที่ได้จากการตอบแบบสอบถามใช้การวิเคราะห์ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบมามติฐาน ได้แก่ การทดสอบค่าที (t-test) และการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว (One-way ANOVA) ผลการวิจัยพบว่า 1. ระดับความคิดเห็นของผู้อำนวยการโรงเรียนต่อปัญหาและแนวทางแก้ปัญหาในการนำแผนปฏิบัติการประจำปีไปใช้ในกระบวนการบริหาร โดยภาพรวมและรายขั้นอยู่ในระดับปานกลาง 2. ผลการเปรียบเทียบระดับความคิดเห็นของผู้อำนวยการโรงเรียนต่อปัญหาและแนวทางแก้ปัญหาในการนแผนปฏิบัติการประจำปีไปใช้ในกระบวนการบริหาร จำแนกตามวุฒิการศึกษา ประสบการณ์ในการปฏิบัติงาน และระดับช่วงชั้นที่ปฏิบัติงานไม่แตกต่างกัน 3. ความคิดเห็นเกี่ยวกับปัญหาและแนวทางแก้ไข 3.1 ขั้นการศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหาและความต้องการ พบว่า ผู้อำนวยการโรงเรียนส่วนมากมีการออกคำสั่งแต่งตั้งครูให้รับผิดชอบในการจัดทำแผนปฏิบัติการประจำปีมีการเปิดโอกาสให้ทุกผ่ายมีส่วนร่วมในการเสนอแนะ แต่การดำเนินการยังไม่ชัดเจนส่วนใหญ่นำแผนเดิมมาดำเนินการโดยไม่ได้ปรับปรุงให้มีความเหมาะสม ส่วนการวิเคราะห์จุดแข็งจุดอ่อนของโรงเรียนก็ยังไม่เป็นรูปธรรม รวมถึงการวางแผนปฏิบัติการประจำปีก็เช่นเดียวกันแนวทางแก้ไขผู้อำนวยการโรงเรียนได้เสนอแนะว่า โรงเรียนควรมีการรวบรวมข้อมูลในแต่ละปีให้ครบทั้ง 4 งาน ไม่ว่าจะเป็นงานวิชาการ งานงบประมาณ งานบริหารบุคคล และบริหารทั่วไปแล้ให้คณะทำงานที่รับผิดชอบในการจัดทำแผนปฏิบัติการประจำปีโดยมีการวิเคราะห์เพื่อให้ทราบปัญหาของโรงเรียนให้ชัดเจนแล้วดำเนินการแก้ไขอย่างเป็นระบบ 3.2 ขั้นการจัดทำแผน พบว่า ผู้อำนวยการโรงเรียนส่วนมากมอบหมายให้คณะทำงานเป็นผู้กำหนดวิสัยทัศน์และจุดมุ่งหมายของโรงเรียนแต่ยังไม่ชัดเจน แนวทางแก้ไขผู้อำนวยการโรงเรียนได้เสนอแนะว่า โรงเรียนควรมีการประชุมปรึกษาหารือกันโดยเปิดโอกาสให้ทุกฝ่ายเสนอวิสัยทัศน์และจุดหมายของโรงเรียน มีการอภิปรายร่วมกันเพื่อหาข้อสรุปอย่างมีเหตุผลที่ทุกฝ่ายยอมรับได้ 3.3 ขั้นปฏิบัติตามแผน พบว่า ครูยังไม่เห็นความสำคัญในการปฏิบัติตามแผนปฏิบัติการประจำปีและไม่มีการประชุมคณะครูเพื่อสร้างความเข้าใจในการดำเนินการตามแผนแนวทางแก้ไข ผู้อำนวยการโรงเรียนเสนอแนะว่า โรงเรียนควรมีการประชุมคณะครู คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานและผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องโดยจัดให้มีการเสนอแนวทางในการดำเนินงานตามแผนปฏิบัติการประจำปีร่วมกัน มีการกำหนดแนวปฏิบัติไว้อย่างชัดเจน 3.4 ขั้นติดตามและประเมินผล พบว่า โรงเรียนมีการประเมินผลการดำเนินการตามแผนแต่ยังไม่ได้ประเมินผลกระทบต่อหน่วยงานและทางโรงเรียนไม่ได้ตรวจสอบอย่างจริงจังแนวทางแก้ไข ผู้อำนวยการโรงเรียนเสนอแนะว่า ควรให้คณะทำงานที่มีหน้าที่ในการประเมินการดำเนินงานตามแผนปฏิบัติการประจำปีโดยจัดให้มีการประเมินผลกระทบต่อหน่วยวาน และมีการตรวจสอบอย่างจริงจัง