การพัฒนาทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณโดยใช้ชุดกิจกรรมฝึกทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เรื่องหลักธรรมทางพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อ 1) ศึกษาประสิทธิภาพของชุดฝึกกิจกรรมฝึกทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 80/80 2) เปรียบเทียบทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ของนักเรียนก่อนและหลัง การใช้ชุดกิจกรรมฝึกทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 3) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนก่อนและหลัง การใช้ชุดกิจกรรมฝึกทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 4) ศึกษาค่าดัชนีประสิทธิผลของชุดกิจกรรมฝึกทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 และ 5) ศึกษาความพอใจของนักเรียนที่มีต่อการใช้ชุดกิจกรรมฝึกทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนบ้านนาดี อำเภอคลองหาด สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสระแก้ว เขต 1 ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2553 จำนวน 17 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ประกอบด้วย 1) ชุดกิจกรรมฝึกทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 5 ชุด 2) แผนการจัดการเรียนรู้ จำนวน 10 แผ่น 3) แบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 20 ข้อ 4) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 20 ข้อ และ 5) แบบวัดความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการใช้ชุดกิจกรรมฝึกทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและการทดสอบสมมติฐานโดยใช้ E₁ / E₂ , E.I. และ Dependent Samples t – test ผลการวิจัยพบว่า 1. ชุดกิจกรรมฝึกทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นมีประสิทธิภาพ 86.70 / 85.74 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดคือเกณฑ์มาตรฐาน 80/80 2. นักเรียนที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมฝึกทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณเรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารญาณหลังเรียนสูงกว่าก่อนการเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 3. นักเรียนที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมฝึกทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณเรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หลังเรียนสูงกว่าก่อนการเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ .01 4. นักเรียนที่เรียนด้วยชุดกิจกรรมฝึกทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณเรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีค่าดัชนีประสิทธิผลเท่ากับ 0.6807 แสดงว่ามีร้อยละความก้าวหน้าของผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเท่ากับร้อยละ 68.07 ซึ่งสูงกว่าสมมติฐานที่ตั้งไว้คือร้อยละ 50 5. นักเรียนมีความพึงพอใจในการเรียนโดยชุดกิจกรรมฝึกทักษะกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณเรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก