บทคัดย่อ การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลไกการกำกับดูแลโดยศึกษาความสัมพันธ์ ระหว่างโครงสร้างความเป็นเจ้าของทั้งการกระจุกตัวและองค์ประกอบของผู้ถือหุ้นกับค่าธรรมเนียม การสอบบัญชีของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยในปี พ.ศ. 2551 กลุ่ม ตัวอย่างที่นำมาศึกษามีจำนวนทั้งสิ้น 121 บริษัท ประกอบไปด้วยกลุ่มบริษัทที่อยู่ในดัชนี SET100 จำนวน 72 บริษัท และกลุ่มตลาดหลักทรัพย์ เอ็ม เอ ไอจำนวน 49 บริษัท โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจาก แบบ 56-1 และงบการเงินรวมประจำปี 2551 เพื่อทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ การวิเคราะห์ความถดถอย เชิงพหุแบบภาคตัดขวาง เพื่อทดสอบสมมติฐาน ณ ระดับนัยสำคัญทางสถิติ 0.05 ผลการศึกษาพบว่า การกระจุกตัวของการถือครองหุ้นซึ่งวัดจากการถือครองหุ้นสูงสุด 5 อันดับแรกมีความสัมพันธ์ในเชิงลบกับค่าธรรมเนียมการสอบบัญชี ส่วนองค์ประกอบของผู้ถือหุ้นไม่ ว่าจะวัดจากการถือครองหุ้นของผู้ถือหุ้นภายในซึ่งวัดจากการถือครองหุ้นของคณะกรรมการและ ผู้บริหาร หรือวัดจากการถือครองหุ้นของผู้ถือหุ้นสถาบันไม่มีความสัมพันธ์กับค่าธรรมเนียมการสอบ บัญชี อย่างไรก็ตามพบว่า ขนาดของกิจการ สภาพคล่องของบริษัท กลุ่มอุตสาหกรรมเทคโนโลยี และ จำนวนคณะกรรมการที่ไม่มีส่วนร่วมในการบริหารมีความสัมพันธ์ในเชิงบวกกับค่าธรรมเนียมการ สอบบัญชี ส่วนอัตราส่วนสินค้าคงเหลือต่อสินทรัพย์รวมและสัดส่วนกรรมการอิสระใน คณะกรรมการมีความสัมพันธ์ในเชิงลบกับค่าธรรมเนียมการสอบบัญชี ดังนั้นผลการศึกษาครั้งนี้ แสดงให้เห็นว่าผู้ถือหุ้นรายใหญ่ของบริษัทให้ความสำคัญกับการสอดส่องดูแลกิจการซึ่งเป็นส่วน หนึ่งของกลไกการกำกับดูแลกิจการจึงส่งผลให้ผลเสียหายที่เกิดขึ้นจากความขัดแย้งระหว่าง ผลประโยชน์ที่เกิดในบริษัทลดลงและในที่สุดส่งผลให้ค่าธรรมเนียมการสอบบัญชีซึ่งถือเป็น ค่าใช้จ่ายในการสอดส่องดูแล (Monitoring Cost) ลดลง