ปัญหาและการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการศึกษาของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โรงเรียนในอาเภอหนองกี่ สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 3

Abstract

บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อ 1) ศึกษาระดับการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการศึกษาของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โรงเรียนในอาเภอหนองกี่ 2) ศึกษาปัญหาในการบริหารจัดการศึกษาของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โรงเรียนในอาเภอหนองกี่ และ 3) เพื่อหาแนวทางในการแก้ไขปัญหาการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการศึกษาของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โรงเรียนในอาเภอหนองกี่ สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 3 ประชากร เป็น คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จานวน 393 คน กลุ่มตัวอย่างแยกเป็น โรงเรียนประถมศึกษา จานวน 136 คน และโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา จานวน 124 คน รวมทั้งสิ้น 260 คน ได้มาโดยกาหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่างตามตารางของเครจซี่และมอร์แกน และสุ่มแบบมีสัดส่วน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาประกอบด้วย แบบสอบถามแบบตรวจสอบรายการ แบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ และแบบสัมภาษณ์ชนิดมีโครงสร้าง ซึ่งมีค่าความเชื่อมั่น 0.921 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า 1. ระดับการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการศึกษาของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ที่มีต่อระดับการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการศึกษาของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โรงเรียนในอาเภอหนองกี่ สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 3 มีการปฏิบัติในระดับมาก เมื่อเรียงค่าเฉลี่ยสูงสุดไปต่าสุด ได้แก่ ด้านการบริหารจัดการเกี่ยวกับความสัมพันธ์กับชุมชน ด้านการกาหนดทิศทางการศึกษา/พันธกิจ/เป้าหมาย และด้านหลักสูตรการสอน ตามลาดับ 2. ปัญหาของการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการศึกษาของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โรงเรียนในอาเภอหนองกี่ สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 3 พบว่า คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นบุคคลสาคัญของชุมชน สามารถกาหนดหลักเกณฑ์ต่าง ๆ ได้สอดคล้องกับสภาพความเป็นจริงและตอบสนองความต้องการของชุมชนได้อย่างแท้จริง ด้านการจัดสรรงบประมาณและพัสดุ โรงเรียนควรวางแผนการใช้งบประมาณให้สอดคล้องกับแนวนโยบายในการพัฒนาการศึกษา เพราะโรงเรียนต้องคานึงถึงสิทธิประโยชน์ของผู้เรียนเป็นสาคัญ การดาเนินงานควรมีความโปร่งใส สามารถตรวจสอบได้อย่างชัดเจน ซึ่งก็จะส่งผลต่อการพัฒนาผู้เรียนให้มีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้นตามลาดับ จากการสัมภาษณ์ พบว่า การดาเนินงานของโรงเรียนใน 2 ด้าน คือ ด้านการบริหารจัดการเกี่ยวกับความสัมพันธ์กับชุมชน และด้านการพัฒนาบุคลากร การมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการศึกษาทั้ง 4 ด้าน มีความเหมาะสมดีอยู่แล้ว โดยผลที่เกิดจากการได้เข้าร่วมประชุมและวางแผนการดาเนินกิจกรรม ทาให้การดาเนินกิจกรรมแต่ละครั้งได้รับความร่วมมือจากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องในเกณฑ์ที่ดี ผลของงานที่เกิดขึ้นมีประสิทธิภาพเป็นที่น่าพึงพอใจ และด้านที่ยังประสบปัญหาในการเข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารการจัดการศึกษาของคณะกรรมการสถานศึกษา ประกอบด้วยปัญหา 5 ด้าน คือ ด้านหลักสูตรการสอน ด้านโครงสร้างการบริหารและส่งเสริมการปฏิบัติงานครู ด้านการจัดสรรงบประมาณและพัสดุ ด้านการบริหารจัดการเกี่ยวกับอาคารสถานที่ และด้านการพัฒนาและบริหารบุคลากร โดยแต่ละฝ่ายควรเปิดโอกาสในการแสดงความคิดเห็นและความต้องการที่จะพัฒนาการศึกษาของโรงเรียนอย่างแท้จริง โรงเรียนควรสร้างความเข้าใจในบทบาทของแต่ละฝ่ายอย่างชัดเจน ซึ่งจะส่งผลดีในการพัฒนาโรงเรียนต่อไป 3. แนวทางการแก้ปัญหา คือ คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานส่วนใหญ่เห็นว่าโรงเรียนควรดาเนินการให้ได้ตามแนวทางหรือนโยบายที่กาหนดไว้ เพราะผลการดาเนินงานในแต่ละปีการศึกษาที่ผ่านมาโรงเรียนยังไม่สามารถดาเนินกิจกรรมตามนโยบายที่กาหนดไว้ ประการสาคัญ คือ ครูควรทุ่มเทด้านการสอนนักเรียนมากกว่าที่ปฏิบัติอยู่ในปัจจุบัน เพราะคณะกรรมการสถานศึกษาสังเกตจากพฤติกรรม พัฒนาการของนักเรียนที่มีความบกพร่องในหลายด้าน ทั้งด้านวิชาการและด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ที่ยังได้รับการพัฒนาไม่เต็มที่จากครูผู้สอน ดังนั้นโรงเรียนควรสนับสนุนด้านการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษาอย่างต่อเนื่อ