การวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อศึกษาและเปรียบเทียบสภาพปัญหาและความต้องการในการนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาจัดกระบวนการเรียนตามความคิดเห็นของนักเรียนช่วงชั้นที่ 2สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาบุรีรัมย์ เขต 1จำแนกตามกลุ่มสาระการเรียนรู้และอำเภอตามกรอบแนวคิด จำนวน 9 ด้านคือ ด้านเกษตรกรรม ด้านอุตสาหกรรมและหัตกรรมด้านการแพทย์แผนไทยด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมด้านกองทุนและธุรกิจชุมชน ด้านศิลปกรรมดานภาษาและวรรณกรรม ด้านปรัชญา ศาสนาและประเพณีและด้านโภชนาการ กลุ่มตัวอย่างได้แก่ นักเรียนช่วงชั้นที่ 2 จำนวน 377 คน จาก 4 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมือง อำเภอลำปลายมาศ อำเภอชำนิและอำเภอบ้านด่านเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย เป็นแบบสอบถาม ผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพปัญหาในการนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้ในกระบวนการเรียนการสอนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาบุรีรัมย์เขต 1โดยภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง จำนวน 6 ด้าน คือ ด้านการเกษตร ด้านอุตสาหกรรมและหัตกรรม ด้านการแพทย์แผนไทย ด้านกองทุนและธุรกิจชุมชน ด้านศิลปกรรม และด้านภาษาและวรรณกรรม อยู่ในระดับน้อยจำนวน 3 ด้าน คือ ด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ด้านปรัชญาศาสนาและประเพณี และด้านโภชนาการ 2. ความต้องการในการนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้ในกระบวนการเรียนการสอนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาบุรีรัมย์เขต 1 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากทุกด้าน 3. ความคิดเห็นของนักเรียนเกี่ยวกับระดับปัญหาและความต้องการในการนำเอาภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้ในกระบวนการเรียนการสอนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาบุรีรัมย์เขต 1 จำแนกตามกลุ่มสาระการเรียนรู้และอำเภอที่อาศัยอยู่ โดยภาพรวมแตกต่างกันอย่างมีในสำคัญทางสติที่ระดับ .01 4. ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะอื่นๆ ของนักเรียนช่วงชั้นที่ 2 ในการนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้ในกระบวนการเรียนการสอนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาบุรีรัมย์เขต 1เรียงลำดับจากมากไปหาน้อย คือ 1 ควรนำภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับดนตรีไทยและดนตรีสากลมาใช้ในกระบวนการเรียนการสอน 2 ควรนำภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับศิลปะมาใช้ในกระบวนการเรียนการสอน 3 ควรจัดให้มีการเรียนการสอนเกี่ยวกับอาหาร 4 ควรนำภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับเกษตรทฤษฎีใหม่มาใช้ในกระบวนการเรียนการสอน 5 ควรจัดให้มีการเรียนการสอนเกี่ยวกับการทอผ้า 6 ควรจัดให้มีการเรียนการสอนเกี่ยวกับวัฒนธรรมประเพณีในท้องถิ่น 7 ควรจัดให้มีการเรียนการสอนเกี่ยวกับอุตสาหกรรม 8 ควรจัดให้นักเรียนไปศึกษาดูงานนอกสถานที่ 9 ควรจัดให้ชาวต่างมาสอนภาษาอังกฤษ และ 10 ควรจัดให้มีการเรียนการสอนภูมิปัญญาท้องถิ่นอย่างจริงจัง
wisdom to the teaching and learning process, ranked from most to least strongly recommended, were;1] local Thai music and interntional music, 2 ] local wisdom in arts,3] cook methods, 4] local wisdom concerning new sufficient theory in agriculture ,6] local tradition and custom,7] industrialThe main purposes of this rese arch were to study and compare the problems and needs in applying local wisdom to the teaching process as perceived by students in the second grade level of buriram educational service area 1. the total of337 students randomly from 4 districts: muang, lamplaimat, Chamni , and ban, responded to the puestionnaire survey including the conceptual framework of 9 areas, i.e. philosophy religion,and custom; fund and community business; nutrition; traditional thai medicine; and . agriculture The data analysis revealed the following results; 1.The problems were of students moderate perception toward applying local wisdom to the teaching and learning process concerning six aspects,namely agriculture, industry and handicraft, traditional Thai medicine, fund and community business, arts, and language and literary works. 2. The necessity of applying local wisdom to the teaching and learning process was reportedly high in all those nine aspects of the study. 3. The problems and needs in applying local wisdom to the teaching and learning process as perceived by the students in the second grade level of buriram educational service area 1 were significantly different,[p=.01]. 4 . other aspects relevant to applying local skills and knowleeg,8 ]students fieldtrlp,9 teaching English dy native speakers,and 10 really interest in using local wisdom in the classroom