การสกัด และทดสอบฤทธิ์ทางชีวภาพของพืชสมุนไพร หนอนตายหยากต้านโรคแคงเกอร์

Abstract

สมุนไพรหนอนตายหยาก (Stemona collinsae Craibr) พบทั่วทุกภาคของประเทศไทย มีประสิทธิภาพทางยาตามภูมิปัญญาท้องถิ่นมากมาย งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์ที่จะนำสมุนไพรหนอนตายอยากมาสกัดสารออกฤทธิ์ต้านโรคแคงเกอร์ (Canker) ของมะนาวให้กับชุมชน โดยเปรียบเทียบฤทธิ์กับสารละลายคอปเปอร์ซัลเฟตและน้ำหมักชีวภาพสูตรผสม B. cereus ผลการศึกษาพบว่า สารสกัดหยาบไดคลอโรมีเทน (Crude dichloromethane) มีปริมาณฟีนอลรวม (Polyphenolic content) สูงสุด รองลงมาคือ สารสกัดหยาบเอทานอล (Crude ethanol) ผลการทดสอบฤทธิ์การต้านเชื้อแบคทีเรีย Xanthomonas campestris pv. Citri (Hasse) Dye สาเหตุของโรคแคงเกอร์ที่ความเข้มข้นระหว่าง 6,000, 8,000 และ 10,000 ppm ตามลำดับ พบว่า สารสกัดหยาบเอทานอลสามารถต้านเชื้อแบคทีเรียชนิดนี้ได้ดีที่สุด ด้วยค่าเฉลี่ยของเคลียร์โซน (Clear zone) 11.00 mm และออกฤทธิ์ได้ดีกว่าสารละลายคอปเปอร์ซัลเฟต (Copper sulphate) และน้ำหมักชีวภาพสูตรผสม B. cereus ส่วนผลการต้านอนุมูลอิสระด้วยเทคนิค DPPH พบว่า สารสกัดหยาบไดคลอโรมีเทนมีประสิทธิภาพในการต้านอนุมูลอิสระ DPPH ได้ดีที่สุด ที่ IC50 เท่ากับ 46.622 รองลงมาคือ สารสกัดหยาบเฮกเซน (Crude hexane) มีค่า IC50 เท่ากับ 49.089 นอกจากนี้ยังได้นำสารสกัดหยาบเอทานอลไปทดสอบฤทธิ์การต้านศัตรูพืชอื่นๆ พบว่า สามารถออกฤทธิ์ต้านเพลี้ยแป้งสีเขียว (Madeira mealybug) ได้ภายใน 2 วัน ต้านเพลี้ยแป้งสีชมพู (Pink mealybug) ในเวลา 3 วัน ต้านไรแดงได้ภายใน 9 วัน และสารสกัดหยาบเอทานอลยังสามารถกำจัดปลวกได้อีกด้วย

The herb so called Stemona collinsae Craibr is found throughout all regions of Thailand. This kind of herb possesses medical efficiency preserved with villagers’ local wisdom. The purpose of this research is to extract bioactive compounds against Xanthomonas campestris pv. Citri (Hasse) Dye of lime for communities and to compare its effects with copper sulfate and EM mixed formulation B. cereus. The results revealed that crude dichloromethane contains a maximum of polyphenolic content and is followed by crude ethanol. Having tested antimicrobial activity of bacteria, the main cause of Xanthomonas campestris pv. Citri (Hasse) Dye at the concentration between 6,000, 8,000 and 10,000 ppm, it showed that crude ethanol can resist this bacteria the best with an average clear zone 11.00 mm and its effect is better than copper sulfate and EM mixed formulation B. cereus. Having employed the DPPH antioxidant technique, it was found that crude extract dichloromethane possesses the efficiency against DPPH the best at IC50 46.622 and is followed by crude hexane with IC50 49.089. Moreover, the crude ethanol was utilized to test its effect against other pests and it was found that it can be used to resist mealybugs within two days, blue mealybugs within three days and red riders within nine days. It is also used to resist to get rid of termites.