รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์ การเพิ่มมูลค่าข้าวพันธุ์พื้นเมืองโดยการประยุกต์เป็นอาหารเสริมสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุ

Abstract

เกษตรกรชุมชนบ้านลิ่มทองมีการรวมกลุ่มปลูกและแปรรูปข้าวพื้นเมือง (rice landraces)หลากหลายสายพันธุ์ สร้างรายได้โดยขายพันธุ์ข้าว สีเป็นข้าวสาร ข้าวกล้อง ทำข้าวกล้องงอก เพื่อให้เกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้น วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1) เพื่อศึกษาองค์ประการทางเคมี สมบัติทางโภชนาการและฤทธิ์ทางชีวภาพในการต้านอนุมูลอิสระ 2) เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุร่วมกับชุมชนบ้านลิ่มทอง ตำบลหนองโบสถ์ อำเภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ ที่ประชุมได้คัดเลือกข้าวพื้นเมือง 3 สายพันธุ์ คือ ข้าวจิ๊บ ข้าวมะลิดำ และข้าวปะกาอำปึล มาทำการวิเคราะห์ พบว่า ข้าวปะกาอำปึลมีโปรตีน ฟอสฟอรัส ไฟเบอร์ วิตามินบี1 โซเดียม อมัยโลส (amylose) และไนอซีน (Niacin) สูงที่สุด ข้าวหอมมะลิดำให้พลังงาน ไขมันรวม แคลเซียม เหล็ก สังกะสี และทองแดงสูงที่สุด ส่วนข้าวจิ๊บมีคาร์โบไฮเดรต โพแทสเซียม และแมกเนเซียมสูงที่สุด สำหรับผลการต้านอนุมูลอิสระ พบว่า ข้าวพื้นเมืองทั้ง 3 สายพันธุ์มีความสามารถในการต้านอนุมูลอิสระได้ดี แต่ข้าวที่มีความสามารถในการต้านอนุมูลอิสระได้สูงสุด คือ ข้าวหอมมะลิดำ เนื่องจากในข้าวชนิดนี้มีสารแอนโทไซยานินในปริมาณที่สูง รองลงมา คือ ข้าวจิ๊บ และข้าวปะกาอำปึล ตามลำดับ จากนั้นทำการกำหนดสูตรเพื่อผลิตน้ำข้าวกล้องงอกได้ 3 สูตร คือ 1) สูตรที่ 1 น้ำข้าวกล้องงอก และเกลือ 2) สูตรที่ 2 น้ำข้าวกล้องงอก น้ำผึ้งเดือนห้า และงาดำ 3) สูตรที่ 3 น้ำข้าวกล้องงอกผสมธัญพืช ส่วนผล การทดสอบผลิตภัณฑ์ของข้าวมะลิดำ มีคะแนนการยอมรับแต่ละคุณภาพผลิตภัณฑ์สูงกว่า ข้าวปะกาอำปึล และข้าวจิ๊บอย่างมีนัยสำคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.05 ผลจากการวิจัยทำให้เกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้น

คำสำคัญ : ข้าวพันธุ์พื้นเมือง อาหารเสริมสุขภาพ ผู้สูงอายุ