การสร้างกระบวนการเรียนรู้ชุมชนเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุด้านอาชีพ ของชุมชนบ้านหนองขวาง ตำบลพรสำราญ อำเภอคูเมือง จังหวัดบุรีรัมย์

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาสถานการณ์และปัญหาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ 2) กระบวนการเรียนรู้ชุมชน และ 3) การสร้างกระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุด้านอาชีพ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือการประชุม การสนทนากลุ่ม และการสัมภาษณ์ โดยมีกลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ ผู้นำชุมชน ผู้สูงอายุ เจ้าหน้าที่องค์การบริหารส่วนตำบลพรสำราญ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน ได้ผลดังนี้ ผลการวิจัย 1) สถานการณ์และปัญหาผู้สูงอายุ พบว่า ผู้สูงอายุชุมชนบ้านหนองขวางมีผู้สูงอายุ ร้อยละ 13.98 ของประชากร และมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้น มีภาระหนี้สินค่อนข้างมาก ( ร้อยละ 76) และวิถีการดำเนินชีวิตเปลี่ยนไปเพราะการขยายตัวของเมืองทำให้ภูมิปัญญาเก่าเริ่มหาย ที่ยังคงอยู่คือการทอผ้า จักสาน เกษตรผสมผสาน และยังมีผู้สูงอายุบางส่วนรู้สึกหดหู่ เหงา เนื่องจากไม่มีความมั่นคงในชีวิต และมีความต้องการมีอาชีพที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ 2) กระบวนการเรียนรู้ของชุมชนเดิมมีอยู่ 3 ระดับ คือ การเรียนรู้ระดับบุคคล การเรียนรู้ระดับครอบครัว และการเรียนรู้ระดับชุมชน 3) การสร้างกระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตด้านอาชีพ เริ่มจากหาแรงบันดาลใจจากคนต้นแบบ การรวมกลุ่มด้านอาชีพ การศึกษาดูงานชุมชนอื่น การลอกเลียนแบบ และอาศัยสื่อกิจกรรมทางศาสนาเป็นพื้นที่การเรียนรู้ของชุมชน เช่น เทศกาลช่วงเวลาเข้าพรรษา วันพระเป็นวันที่ผู้สูงอายุรวมตัวกันที่วัดจึงทำมีการเรียนรู้อาชีพด้านจักสาน นอกจากนี้มีการยกระดับความรู้ในระดับปัจเจกให้เป็นฐานเรียนรู้ชุมชนจำนวน 3 ฐาน ได้แก่ ฐานเรียนรู้เกษตรประณีต 1 ไร่ ฐานเรียนรู้การทำเกษตรในบ้านผู้สูงอายุ และฐานเรียนรู้จักสาน เป็นต้น