บทคัดย่อ การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อ (1)พัฒนาแบบฝึกทักษะการเขียนเรียงความ โดย ใช้แผนที่ความคิด สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 (2) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ก่อนและหลังเรียนใช้แบบฝึก ทักษะการเขียนเรียนเรียงความโดยใช้แผนที่ความคิด (3) ศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อแบบ ฝึกทักษะการเขียนเรียงความโดยใช้แผนที่ความคิดสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มตัวอย่าง ที่ใช้ในการศึกษาวิจัย คือ นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนโนนเจริญพิทยาคม อำเภอบ้านกรวด สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาบุรีรัมย์ เขต 2 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2550 จำนวน 40 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ประกอบด้วย (1) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน จำนวน 2 ฉบับ ฉบับที่ 1 เป็นแบบปรนัยชนิด 4 ตัวเลือกจำนวน 20 ข้อ ฉบับที่ 2 เป็นอัตนัย 1 ข้อ คือให้นักเรียนเขียนเรียงความโดยใช้แผนที่ความคิด 1 เรื่อง (2) แผนการจัดการเรียนรู้วิชาภาษาไทย ท32101 เรื่อง การเขียนเรียงความโดยใช้แผนที่ความคิดสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 8 แผน เวลาเรียน15 ชั่วโมง (3) แบบฝึกทักษะการเขียนเรียงความโดยใช้แผนที่ความคิด จำนวน 8 ชุด (4) แบบสอบถามวัดความพึงพอใจของนักเรียน จำนวน 15 ข้อ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรม คอมพิวเตอร์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือ ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและการ ทดสอบสมมติฐาน t-test ผลที่คาดว่าจะได้รับ คือได้แบบฝึกทักษะการเขียนเรียงความโดยใช้แผนที่ความคิด สำหรับนักเรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน 80/80 นักเรียนชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนโนนเจริญพิทยาคมได้พัฒนาทักษะการเขียนเรียงความด้วยแบบฝึกทักษะ